Een naaktfoto voor je vriendin…

Het leven van jongeren speelt zich meer en meer online af. Niet verwonderlijk dus dat het internet invloed heeft op hun seksuele ontwikkeling. Maar naaktfoto’s naar elkaar sturen? En naaktfoto’s van klasgenootjes aan elkaar doorsturen? Dat is toch niet oké? Wat zijn eigenlijk de online risico’s van dit gedrag? En hoe ga je hier als ouders mee om?

Sexy selfies

In ‘Sexy selfies’ doet auteur Maria Genova een boekje open over het online seksuele gedrag van kinderen en jongeren. Een heel openhartig boek, waar je als ouder of opvoeder van schrikt. Maar tegelijk groeit het besef: dit is de wereld waar onze jongeren in leven. Dit is waar zij mee te maken krijgen. Zijdelings of frontaal. En dan is bewustwording ineens niet meer zo’n gek idee.

De cijfers liegen er niet om. Een kort overzichtje:

• Zo’n zestig procent van de jongeren heeft wel eens een naaktfoto of pikant tekstbericht ontvangen.
• En 25 procent van de ondervraagde scholieren heeft wel eens een blootfoto of naaktfilmpje gemaakt.
• Ruim zestig procent van de jongeren onder de zestien heeft wel eens te maken gehad met grooming.
• Een op de drie jongeren krijgt te maken met het verzoek naaktfoto’s of video’s te versturen.

Heel normaal

Jongeren zijn er open over: het sturen van naaktfoto’s naar elkaar (binnen een relatie) wordt vrij normaal gevonden. Doorsturen is niet normaal, daarover zijn ze het eens. Toch stuurt 75 procent een gekregen naaktfoto wél door. Er zit dus een groot gat tussen de theorie en de praktijk. De gangbare mening? Eigen schuld. Had je maar geen foto moeten maken… Terwijl ze het zelf dus ook doen. De effecten van het doorsturen van een naaktfoto zijn dramatisch. Naast het feit dat je strafbaar bent als je überhaupt zo’n foto op je telefoon hebt staan (want als de afgebeelde persoon jonger dan 18 is, is dit kinderporno), zijn de slachtoffers vaak ten einde raad. Ze worden gepest, ze schamen zich, en ze durven niet naar volwassenen toe te gaan. ‘Het is toch mijn eigen schuld, ik durf nooit aan mijn ouders te vertellen dat ik die foto heb gemaakt. En wat als ik dan die foto aan mijn vader moet laten zien?’

In februari 2017 sprong de 14-jarige Onur van een flat in Enschede, nadat hij een naaktfoto van zichzelf op Instagram tegenkwam.

Naast sexting zijn er ook een heleboel pedofielen die enorm blij worden van het internet. Op Habbo Hotel, op Facebook, via Wordfeud, TikTok of Whatsapp: de mogelijkheden om onder een valse identiteit in gesprek te komen met kinderen en jongeren zijn legio.

• De Nederlandse Frank R. wist meer dan driehonderd slachtoffers te misleiden en te bewegen tot het plegen van seksuele handelingen voor de webcam. Met elf slachtoffers had hij ook fysieke seks.
• Een 24-jarige Canadees deed zich voor als jong meisje en wist meer dan 2000 jongens tussen de tien en zestien jaar over te halen om seksuele handelingen voor de webcam te verrichten.
• Een 41-jarige Amsterdammer verzamelde beeldmateriaal van 292 kinderen tussen de negen en veertien jaar oud. De kinderen perste hij vervolgens af.
• De Nederlandse Ashley werd ruim twee jaar afgeperst door groomer Richard B.

Wat betekent sexting?

Sexting – Het woord ‘sexting’ is een combinatie van de woorden ‘sex’ en ‘texting’. Sexting is het versturen van seksueel getinte foto’s of berichten via Whatsapp, sms, Facebook, Snapchat, Instagram en Twitter.

Sextortion – Als iemand wordt afgeperst met een seksueel getinte foto of video, wordt dat sextortion genoemd. Vaak wordt gevraagd om geld, of om meer foto’s. De foto’s zijn niet altijd vrijwillig gestuurd, ze kunnen ook zijn gestolen via social media of door het overnemen van webcams.

Grooming – Grooming is de term die wordt gebruikt voor digitaal kinderlokken: het op internet benaderen van kinderen voor seksueel contact.

Genova sluit haar boek af met tips voor jongeren en ouders. Een selectie:

• Laat je niet onder druk zetten. Als iemand verliefd is op jou en vraagt om naaktfoto’s, durf dan ook nee te zeggen als je dat niet wil, de liefde van de ander neemt daardoor echt niet af.
• De FBI geeft tieners een simpele tip: stuur geen foto’s van jezelf die je niet aan je oma zou durven laten zien.
• Vertel niet waar je op school zit of waar je woont. Bedenk dat iemand die je via het internet kent, zich voor kan doen als iemand anders.
• Controleer als je een vriendschapsverzoek ontvangt wat voor vrienden diegene heeft. Wanneer een jongen of man alleen maar jonge meisjes als ‘vriend’ heeft toegevoegd, dan is het maar de vraag waarom hij jou wil toevoegen. Ongeveer zeven procent van alle socialmediaprofielen is nep.
• Open nooit bestanden van mensen die je niet goed kent, want zo kan je een virus downloaden waarmee je computer overgenomen wordt.
• Word je afgeperst? Doe zo snel mogelijk aangifte bij de politie en betaal geen geld aan de afpersers.
• Plak een sticker op je webcam, of schuif er iets overheen als je hem niet gebruikt. Dan kan hij nooit zonder jouw medeweten aangezet worden (of is er in ieder geval niets te zien).
• Praat erover met een volwassene die jij vertrouwt. Je ouders, je mentor, je trainer of je lievelingstante.

Voor ouders:

• Praat met je kind over wat het online en via apps als Whatsapp en Snapchat meemaakt. Niet controlerend, maar geïnteresseerd. Bespreek het, zoals je ook andere dingen in het leven van je kind bespreekt. En vertel dat je kind altijd bij je terecht kan als er iets misgaat.
• Sein de school in als je merkt dat er naaktfoto’s circuleren.
• Spreek met je kinderen af dat ze hun telefoon of computer inleveren als ze gaan slapen.

Hulp nodig?

Helpwanted.nl (Helpwanted.nl is een website over online seksueel misbruik van kinderen en jongeren. Je kan dit hier melden. Je vindt ook informatie over wat het is, hoe je het kan voorkomen en wat je kan doen wanneer het je is overkomen. Ook ouders, docenten en andere opvoeders kunnen hier terecht.)

Meldknop.nl (Meldknop.nl is een initiatief van Veilig Internetten en wordt ondersteund door de politie. Je kunt hier melding doen van grooming, sextortion, lastigvallen, misbruik en pesten.)

n.a.v. Sexy Selfies, door Maria Genova, o.a. te verkrijgen via bol.com.