De jeugd online

We dénken dat jongeren alles wel weten over het gebruik van internet. Ze zijn immers zo ongeveer altijd online? En jongeren denken dat zelf ook, zo blijkt uit het onderzoek ‘Vanzelf Mediawijs? 2017’ van Mediawijzer.net. Datzelfde onderzoek laat echter zien dat jongeren een stuk minder bewust en veilig online zijn, dan ze denken…

In het najaar van 2017 presenteerde Mediawijzer.net een onderzoek naar het mediagebruik van jongeren. En naar aanleiding van dit onderzoek doen zij een aantal aanbevelingen. Vooral in het onderwijs zijn nog genoeg punten te scoren, zo blijkt, maar ook ouders kunnen hun steentje bijdragen.

Superhandig = superslim?

Jongeren zijn superhandig met mobiele apparaten door het vele gebruik ervan. Ze weten precies hoe een en ander werkt, en het is dan ook niet raar dat ouders en leerkrachten denken: ‘die snappen alles wel.’ Maar superhandig is nog niet superslim. Eén op de twee jongeren blijkt zichzelf te overschatten qua mediawijsheid.

Ouders

Ouders spelen een belangrijke rol in het mediawijs maken van hun kinderen. Mediawijzer.net noemt een actief stimulerende en inspirerende houding effectief, meer dan een restrictieve (beperkende) houding. Want juist in de verbinding met jongeren kunnen ouders en docenten meer mediawijsheid creëren. Jongeren die meewerkten aan het onderzoek, gaven aan dat ouders het sociale deel van het leven van jongeren dat zich online afspeelt, niet begrijpen. De interesse van ouders wordt door jongeren ‘oppervlakkig’ genoemd. Terwijl ouders wel de partij zijn waar jongeren het meest mee praten over mediaonderwerpen, zijn deze gesprekken toch voor een groot deel eenrichtingsverkeer: het gaat over regels, normen en waarden. Jongeren geven aan graag meer te willen praten over creatief en slim gebruik van media.

Docenten

Jongeren leren op school weinig over media. Ze geven aan dat dát wat ze kunnen, vooral is opgepikt door eigen ontdekkingstochten, gesprekken met vrienden of van hun ouders. Van de 85% die aangeeft dat er op school wel aandacht is geweest voor mediagebruik, vond 44% dit onderwijs niet nuttig. De lessen zijn saai, lopen achter de feiten aan en sluiten niet aan op het kennisniveau van de jongeren.

De conclusies en tips van Mediawijzer.net:

• De online wereld is geen vervanger van de offline wereld (en jongeren zijn zich hiervan bewust);
• Mediahandig is niet mediawijs (technisch kunnen jongeren veel, maar de risico’s worden onderschat);
• Een lager onderwijsniveau = een hoger risico (focus docenten op VMBO en lager, de mediawijsheid is onder deze jongeren aantoonbaar minder goed);
• Met vrienden media maken en ontdekken (en bespreken);
• Weinig stimulans om mediawijzer te worden (jongeren worden niet gestimuleerd om meer te ontdekken, maar krijgen vooral veel regels en waarschuwingen aangereikt);
• Samen = mediawijzer (ouders en docenten stimuleren jongeren door deel te nemen aan ontdekkingstochten);
• Buiten de kaders (jongeren geven aan dat ze veel meer onderwerpen zouden willen bespreken dan ze nu thuis doen);
• Docenten: aandacht maakt alles beter (er is genoeg aandacht geweest voor veilig en verstandig gebruik van media. Dat weten jongeren nu wel. Zorg dat een les over media aansluit op de belevingswereld van jongeren. En vooral: wees authentiek, leer van elkaar.)

Mediawijzer.net: “Aan alle ouders de oproep om de schroom af te werpen en over een breder palet aan digitale media met hun kinderen in gesprek te gaan. Ouders kunnen de plank niet snel misslaan. Jongeren vinden het veel vaker ‘oké’ om hier met ouders over te praten dan de ouders misschien zelf vermoeden.”

Het hele onderzoek lees je hier: https://www.mediawijzer.net/vanzelf-mediawijs-2017/