Aan het woord: 4 moeders over schermtijd

In onze blogs geven we vaak tips en adviezen over schermgebruik. Maar in de praktijk is dat niet altijd even makkelijk. We vroegen 4 moeders welke regels voor schermtijd zij in hun gezin hanteren. Gewone moeders – uit het echte leven. Onze vraag aan hen: heb jij regels voor schermtijd, en wat zijn die regels? En werkt dat in jouw gezin? Lees mee hoe Gerjanne, Annet, Elise en Henrieke schermtijd in hun gezin aanpakken.

Gerjanne (37)

Gerjanne is getrouwd met Geurt, en is moeder van 5 kinderen: Linde (12), Geurt (10), Jan (8), Sietse (5) en Fieke (2). Ze is docent Nederlands en leest en schrijft graag.

Regels bij Gerjanne thuis: een uur per week, en op zaterdag een uur

Doordeweeks heeft elk kind één uur. Elke zaterdag heeft elk kind ook één uur. Fieke (2) heeft nog geen schermtijd. Het voordeel van zulke afgebakende afspraken is dat ze er buiten die uren om nooit om zeuren. Wij hebben de grootste problemen met YouTube, i.v.m. de reclames en ‘doorklikfilmpjes’ die ze daar tegenkomen. Daarom geven we de voorkeur aan spelletjes doen i.p.v. filmpjes kijken. Nog liever laten we ze een gedownload/gekocht spel doen; dan ben je niet gebonden aan internet, waar je zo weinig controle over hebt. Bijvoorbeeld Farming Simulator.

Soms kijken de kinderen bij elkaar. Dat vinden we niet erg, omdat ze relatief weinig schermtijd krijgen. Bovendien geeft dat het geheel ook nog iets gezelligs. We proberen schermtijd niet als negatief neer te zetten: er is op zich niks verkeerd met een scherm. Ik denk niet dat het goed is om het als iets ‘bijna verboden’ te zien. Er schuilen wel gevaren in, zoals de kans op verslaving. Of het niet meer willen spelen, door de steeds grotere behoefte aan een scherm. Daarom is afgebakende schermtijd nodig, zonder daarin krampachtig te zijn.

Gezinsmobiel bij overgang naar het voortgezet onderwijs

Linde (12) gaat volgend jaar naar het voortgezet onderwijs. Ons plan is nu een gezinsmobiel aan te schaffen. Zij kan hiermee in een groepsapp en op Magister enzovoort, terwijl die mobiel wel van ons (allemaal) blijft.

Dat lijkt ons een mooie overgang naar een eigen mobiel, maar ja: wat is wijsheid?

Het ene kind is het andere kind niet, en het blijft een zoektocht, een steeds weer bijstellen. We proberen die ontspannenheid ook vast te houden: soms iets even aanscherpen, soms juist wat meer ruimte geven. Dit is wat tot nu toe voor ons werkt!

Instagram: https://www.instagram.com/gerjanne_van_lagen/

Annet (42)

Annet is getrouwd met Steven. Ze is moeder van 8 kinderen: Marit (19), Rens (17), Ruben (13), Niek (11), Harm (9), David (6), Ezra (3) en Leah (1). Leah heeft het syndroom van Down. Annet houdt van (voor)lezen, wandelen, koken en creatief bezig zijn.

Regels bij Annet thuis: een half uur schermtijd per week, 12+ een uur per week

• Onze kinderen mogen een half uur per week achter de computer/tablet.
• Vaak is dat rond de tijd dat ik ga eten koken. Ze doen dan vaak FIFA (voetballen), Farming Simulator, racespelletjes o.i.d. Deze regel is voor de kinderen vanaf ongeveer 5 jaar tot 12 jaar. Daarna mogen ze een uur per week. We maken weleens een uitzondering, dan mogen ze een extra half uur. Bijvoorbeeld in de vakantie.
• Wat ook weleens extra mag, is Tom en Tamira (daar leren ze van), of De Verkenners (Bijbelse filmpjes in Israël).
• Ze kijken wel bij elkaar mee, dus ongemerkt zitten ze er langer achter dan je zou willen.
• Op hun 16^e krijgen ze een telefoon. Bij de tweede hebben we daar -toen hij hem al even had- ouderlijk toezicht op gezet, wat gekoppeld is aan de telefoon van mijn man. Dit zullen we bij de volgenden direct doen, denk ik. Je hebt dan zicht op wat ze doen en kan zelf instellingen bepalen.

Zelfreflectie

Toch is zelfreflectie ook steeds nodig. Want hoe ga ik zelf met m’n telefoon/schermtijd om? Dat is ook een steeds zoeken naar balans en afwegen. Daarin kom ik mezelf tegen, dat ik er zelf ook zo snel langer op zit, dan ik zou willen. En daardoor weet ik hoe sterk de verleiding is voor kinderen en dat zij bescherming/grenzen nodig hebben. We merken aan onze oudsten dat ze -nu ze langer hun telefoon hebben- meer moeite krijgen met het lezen van een boek. Waar ze voorheen lange tijd konden lezen, is dat nu veel korter.

Instagram: https://www.instagram.com/mama.van.acht/

Elise (35)

Elise is getrouwd met Bart en moeder van Zarah (12), Sophia (10), Kaleb (7) en Fébe (4). Ze schrijft samen met een team vrijwilligers Bijbelstudies voor de Moeskruid Bijbelleesgroep, voor Elke dag nieuw over moederschap en post op Instagram over wat haar bezighoudt.

Regels bij Elise thuis: de oudste 1,5 uur per dag schermtijd, en jongere kinderen 3 x per week

Zarah (12) heeft sinds dit schooljaar een mobiel. Wij maakten ons van tevoren wel zorgen, maar eigenlijk gaat het heel goed. Met ouderlijk toezicht hebben we haar schermtijd ingesteld op ongeveer 1,5 uur per dag, behalve op zondag. Soms krijgt ze er wat bij als dat nodig is voor school, maar meestal is die tijd genoeg. Ze mag onbeperkt de camera en galerij gebruiken. Daar doet ze leuke, creatieve dingen mee. Om 20:00 uur gaat ‘bedtijd’ aan en is de telefoon vergrendeld tot de volgende ochtend, behalve de wekker. Deze duidelijke begrenzing werkt prima. Grappig is dat ze zichzelf er ook in stuurt.

Dan zegt ze: ‘Ik laat mijn telefoon vannacht beneden, anders gebruik ik morgenochtend per ongeluk al te veel schermtijd’.

Of ze doet met vriendinnen een wedstrijdje wie de minste schermtijd heeft. Heel soms vraagt ze tijdens tussenuren om meer tijd, omdat haar vriendinnen dan ook op hun telefoon zitten. Soms zwicht ik dan voor een kwartiertje extra, en dat vind ik niet zo handig van mezelf. We vinden het juist zo belangrijk dat ze in deze jaren sociale vaardigheden en hechte vriendschappen ontwikkelt. Wat we lastiger vinden, is om hoogte te krijgen van wat ze doet en kijkt. Haar WhatsApp lezen we regelmatig mee. Ook met spelletjes of filmpjes kijken we geregeld mee, en we praten erover. Er zijn veel filmpjes die niet heel verkeerd zijn, maar die wel een seculiere levensstijl en sfeer promoten. Daar praten we over, zodat ze dat gaat herkennen – dat is voor haar echt anders dan voor ons.

3 x per week tijdens het koken

Onze andere drie kinderen mogen drie keer per week achter de computer tijdens het eten koken. Ze mogen kiezen voor een filmpje of spelletje. Lastig blijft wat verantwoorde filmpjes zijn. We zijn blij met De Verkenners: leerzame video’s over Israël. Duidelijke regels zijn voor onze kinderen belangrijk. Vaak vragen ze op andere dagen ook of ze achter de computer mogen, maar ze weten al dat het antwoord ‘nee’ is. Naast grenzen, blijft het veel praten over mediagebruik belangrijk. Wat kijken ze, wat vinden ze daarvan, waarom hebben ze eigenlijk zoveel zin in een filmpje kijken, wat kan je ook doen op zo’n moment enz.? Zelf hebben we hier ook veel in te leren, want ook voor ons is het verleidelijk om ’s avonds even ‘uit te schakelen’ met je telefoon in je hand. Daar moet je je continu bewust van zijn. Onze kinderen kunnen gelukkig heel goed zonder scherm. Ze kunnen goed spelen, lezen graag, en zijn veel buiten. Het is belangrijk om ook dat te zien en te stimuleren, in plaats van steeds te focussen op (het begrenzen van) mediagebruik.

Instagram: https://www.instagram.com/elkedagnieuw.elise/

Henrieke (38)

Henrieke is getrouwd met Maarten en moeder van 5 kinderen: Anna Ruth (14), Ruben (12), Rachel (9), Benjamin (6) en Daniël (3). Ze is auteur van het boek ‘Gezinsvorming in een gebroken wereld’.

Regels bij Henrieke thuis: regels zijn alleen voor de telefoon 1,5 uur per dag, plus spelletjes op de Xbox en naar behoefte op de huislaptop

• Onze regels zijn door de tijd heen ontstaan. We wisten het niet goed, we hebben het ook niet van huis uit geleerd. In groep 8 krijgen ze een persoonlijke telefoon. Dan kunnen ze even oefenen onder ons toezicht. Als ze dan naar het voortgezet onderwijs gaan, hebben ze wat ervaring. Denk je… De praktijk is veel weerbarstiger. We lopen ook tegen dingen aan en daar praten we dan over. Het gesprek bij die regels is bijna nog belangrijker.
• We praten over: waar besteed je je tijd aan, hoe lang kijk je filmpjes, wat kijk je, wat luister je? Dat botst flink! Maar dat is wat karaktervorming ook is. Je wil naar Gods wil leven, zoals Hij voorschrijft. Je kinderen moet je dat nog leren. Tegelijk hebben ze ook een eigen leven. Je kan ze niet alles opleggen, ze moeten zich dat ook toe-eigenen. Onze oudste is bijna volwassen, en kan goed reflecteren en nadenken. Ze kwam zelf naar me toe: “Ik zit 1,5 uur op Insta reels te kijken. Wil je instellen dat ik een kwartier per dag op Insta mag?” Ze had daar zelf last van, omdat haar schermtijd dan ook op was.
• Regels: Anna Ruth (14) mag 1,5 uur per dag telefoontijd. We gebruiken daar ouderlijk toezicht bij. Alle apparaten zijn erop aangesloten. Je kan o.a. instellen: schermtijd, apptijd, apps installeren. Ruben (12) mag 1 uur op zijn telefoon. De rest heeft nog geen telefoon.
• Daarnaast hebben we een Xbox. Onze kinderen hebben geen goede ogen, die kleine schermpjes zijn dan helemaal slecht. Op de Xbox staat FIFA, onze dochter daaronder doet iets met huizen bouwen (Sims 4). We zien we allemaal wat ze doen.
• Al onze kinderen zijn dol op Minecraft, dat mogen ze op de gezinslaptop. Ze hebben zelf geen inlog, en moeten altijd vragen of ze wat mogen doen. We geven toegang gewoon op behoefte, of als beloning. De regels zijn alleen voor de telefoon.
• Wij zitten er vaak bij, en kijken mee. Dan doe je het samen. Dit is hun interesse, ook al vind je dat zelf maar stom. Zoals wij vroeger voetbalden buiten, kijk je nu met de digitale wereld mee. Onze zoon wil TikTok, maar dat mag niet van ons, Snapchat ook niet. Dat bespreken we dan.

Ze kwam zelf naar me toe: “Ik zit 1,5 uur op Insta reels te kijken. Wil je instellen dat ik een kwartier per dag op Insta mag?” Ze had daar zelf last van, omdat haar schermtijd dan ook op was.

Lastige dingen…

Wat we lastig vinden: op het voortgezet onderwijs moeten ze veel op hun laptop doen. Als ze dan woordjes moeten leren, zitten ze ineens andere dingen te doen. Daarom is via ouderlijk toezicht de tijd ingesteld: eerst werken, en dan mag je iets anders. Onze zoon botst het meest met ons. Hij wil veel meer dan wij. Wij vinden dat je je kinderen moet beperken en beschermen. Ik ben gewoon blij dat ik er niet mee opgegroeid ben. Beelden zijn veel intenser, die raak je nooit meer kwijt. We proberen Anna Ruth wel een privé daarin te geven, zodat ze daar ook zelf haar geweten vormt. We hebben haar inlog niet, maar bespreken de dingen zoveel mogelijk. Je moet ze de ruimte geven – al is dat ook heel moeilijk. Het mooie is dat je ook op je eigen gedrag gaat reflecteren. Zelf lees ik veel liever, mijn man zit ook meer achter een scherm. Daar hebben we het ook veel over: of je veel op je telefoon wil of liever minder.

Luisteren en bespreken

We schrikken soms wel van wat ze kijken, of met welke muziek ze thuiskomen. Je komt ook wel heel dicht bij de belevingswereld van kinderen. Wij gingen vroeger de hort op, en je ouders wisten niet waar je was. Nu zitten ze thuis met hun apparaat. Op hun telefoon mogen ze FamilyStream. En we luisteren met elkaar naar Spotify, dat zit op onze eigen laptop. Dan kan je goed bespreken: wat luisteren we, wat zeggen ze nu eigenlijk, is dit muziek zoals God dat wil? Kan je dit verantwoorden? Dus het waardevolle van nu is wel dat je de wereld in je broekzak hebt, maar dat je dat dus ook wel heel dichtbij kan bespreken.

Instagram https://www.instagram.com/henriekeschouten/